Ekspedycja do Gujany

SZCZEGÓŁY WYPRAWY

Tepui

Tepui to góry stołowe znajdujące się w Ameryce Południowej, w szczególności na Wyżynie Gujańskiej, która jest obszarem niezwykle starych formacji geologicznych. Tepui znane są ze swoich pionowych ścian i stromych zboczy i należą do najbardziej niezwykłych i tajemniczych krajobrazów na świecie, będących domem dla unikalnej i różnorodnej flory i fauny. Na tepui znajdowane są gatunki endemiczne, nie występujące nigdzie indziej na świecie.

Przez wieki o tepui wiedzieli tylko rdzenni mieszkańcy amazońskich lasów, z którymi splecione były ich wierzenia i mitologia. Dla Europy zostały one odkryte pod koniec XVI wieku podczas hiszpańskiego i brytyjskiego wyścigu o kolonizację tej części Ameryki Południowej. Od tego czasu te niesamowite góry zawładnęły wyobraźnią wielu odkrywców i naukowców. W 1595 roku, światowej sławy brytyjski odkrywca i przyrodnik, Sir Walter Raleigh, podjął słynną próbę wejścia na jedno z najsłynniejszych tepui, Mount Roraima. Chociaż ostatecznie nie stanął na wierzchołku Roraimy, jego opowieści o niesamowitym krajobrazie zainspirowały wielu innych śmiałków do zbadania tego obszaru.

Do dziś tepui pozostają w dużej mierze niezbadane, a na wiele z nich nie udało się jeszcze wspiąć. Pomimo wielu wyzwań, krajobraz tepui nadal przyciąga odkrywców i naukowców z całego świata. W ciągu ostatnich kilku dekad odkryto na nich wiele endemicznych gatunków, w tym owadożerne rośliny, tarantule czy miniaturową czarną żabkę.

W ostatnich latach bardziej zaawansowana technologia i sprzęt pozwalają wspinaczom dotrzeć na szczyty wymagających gór takich jak gujańskie tepui. Jednak nadal wiele z nich pozostaje nietkniętych ludzką stopą, co czyni je źródłem tajemnic i przygód.

Cele Wyprawy

Pierwszym celem wyprawy jest zdobycie tepui Karowtipu, góry stołowej w gujańskim lesie deszczowym, która nigdy wcześniej nie była zdobywana. Już sama podróż do podnóża góry będzie przygodą. Napierw, po zorganizowaniu niezbędnych zapasów, przepłyniemy łodzią z Karamang do rzeki Kako. Stamtąd będziemy musieli pokonać dwa kilometry gęstego lasu deszczowego. Droga na szczyt góry będzie wymagała naprawdopodobniej technicznej wspinaczki, więc będziemy musieli starannie wytyczyć trasę, która będzie odpowiednia dla całego zespołu. Kiedy już ustalimy trasę, postaramy się ją zabezpieczyć, żeby była bezpieczna dla naukowców z naszego zespołu. Po zdobyciu szczytu będziemy mogli zebrać próbki endemicznych gatunków, które nigdy wcześniej nie były badane.
Podczas gdy naukowcy będą zbierać próbki na Karowtipu, wspinający się członkowie zespołu przeniosą się na inną, nienazwaną tepui, położoną około 20 km na południe od Karowtipu. Na drugie tepui popłyniemy łodzią, a następnie przejdziemy około 4 km przez las deszczowy. Tepui to jest znacznie rozleglejsze niż Karowtipu, ale wygląda na znacznie łatwiejsze do zdobycia. Ustalimy bezpieczną drogę na szczyt i po około 10 dniach przeniesiemy tam obóz ekspedycji. Gdy naukowcy dotrą na szczyt, zbierzemy nowy zestaw próbek, endemicznych gatunków z tego tepui. To da nam jeszcze większy wgląd w bioróżnorodność gujańskiego lasu deszczowego i procesów ewolucyjnych tam zachodzących.
Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, podczas gdy naukowcy będą zbierać próbki na drugiej tepui, wspinający się członkowie zespołu wyruszą na ekscytującą i wyjątkową misję. Na mapie topograficznej i zdjęciach satelitarnych zidentyfikowaliśmy ciekawe miejsce, które chcielibyśmy zbadać. Z mapy topograficznej wynika, że w miejscu tym jest krater, natomiast na zdjęciach satelitarnych wygląda to jak kolejne tepui. Droga do tego miejsca będzie dwuetapowa. Napjpierw przez 6 godzin będzomy płynąć łodzią, a później będziemy iść przez dżunglę ponad 6 km. Po dotarciu na miejsce chcemy zrobić dokumentację fotograficzną, nakręcić kilka ujęć kamerą i sporządzać szczegółowy opis terenu. Bez względu na to, czy znajdziemy krater czy kolejne tepui, ta misja pomoże nam zbudować lepsze zrozumienie lasu deszczowego i jego unikalnych cech i przeżyć fascynującą przygodę.
Na koniec, podczas naszej podróży do potencjalnego krateru, zamierzamy odwiedzić jeszcze jedno ciekawe miejsce. Na satelitarnej mapie topograficznej znaleźliśmy coś, co jak niesamowicie wysoki słup skalny (ponad 1000 m wysokości), o średnicy około 300 m. Jeśli to prawda, byłby to jeden z najwyższych szczytów w Gujanie. Jednak nigdzie nie ma o nim wzmianki i nie udało nam się znaleźć żadnych informacji na jego temat. Być może pozostał niezauważony ze względu na małą powierzchnię i niską rozdzielczość starszych map satelitarnych. Chcielibyśmy potwierdzić czy ten skalny filar istnieje, a jeśli tak, to również i to fascynujące miejsce dokładnie udokumentować.

Endemizm

Gujańskie tepui, czyli góry stołowe, stanowią odizolowane środowisko dla jednych z najbardziej unikalnych gatunków flory i fauny na naszej planecie. Tepui to jedne z najstarszych gór piaskowcowych, które przetrwały od czasów superkontynentu - Gondwany, który rozpadł się około 180 milionów lat temu. Rozpad i późniejsza izolacja tych tepui doprowadziła do rozwoju endemicznych gatunków, których nie można znaleźć nigdzie indziej na naszej planecie.

Unikalne środowisko tepui pozostaje od wieków bardzo interesujące dla biologów i badaczy środowiska naturalnego. Wiele gatunków endemicznych roślin, płazów i gadów zostało znalezionych na tepui, zapewniając cenny wgląd w ewolucję gatunków w izolowanych środowiskach. W szczególności, gujańskie tepui są domem dla niektórych z najbardziej niezwykłych gatunków endemicznych na planecie. Uważa się, że niektóre z tych gatunków zamieszkują tepui od czasu rozpadu Gondwany.

Chociaż przeprowadzono już liczne badania nad florą i fauną tepui, wciąż pozostaje wiele do odkrycia. Znaczna część z około 60 tepui pozostaje niezdobyta i niezbadana. Możliwe, że dalsza eksploracja tepui doprowadzi do odkrycia nowych gatunków, jak również do głębszego zrozumienia historii ewolucji endemicznych gatunków występujących na tepui.

Celem naukowym ekspedycji jest zebranie próbek endemicznych gatunków zwierząt i roślin z dwóch tepui. Planujemy sekwencjonować pobrane próbki i stworzyć drzewo filogenetyczne z wykorzystaniem danych z próbek gujańskich, jak również danych z innych fragmentów Gondwany, z zachodniej Afryki, Malezji i Australii. Porównując dane genetyczne z tych różnych miejsc, będziemy mogli lepiej zrozumieć mechanizmy ewolucji i zweryfikować hipotezę, że gatunki występujące w Gujanie są potomkami gatunków, które wywodzą się bezpośrednio z Gondwany. Badania te pozwolą nam lepiej zrozumieć bioróżnorodność tego regionu i dostarczą nam cennych spostrzeżeń na temat pochodzenia gatunków, które znajdujemy w Gujanie.

KIM JESTEŚMY

Poznaj Nasz Zespół

Dr Marcin Kruczyk - Lider wyprawy

Urodzony w Sochaczewie w 1982 roku, Marcin jest szczęśliwym mężem i ojcem dwójki dzieci. Obecnie pracuje jako szef działu data science w dużej firmie konsultingowej. Posiada również tytuł doktora bioinformatyki Uniwersytetu w Uppsali. Jako wspinacz i doświadczony podróżnik łączy wszystkie trzy wymiary wyprawy - eksplorację, wspinaczkę i naukę. Marcin jest zapalonym eksploratorem, który w swoim życiu poprowadził ponad 15 wypraw. Zdobył sześć dziewiczych szczytów i nazwał cztery z nich. Odwiedził również sześć kontynentów i wspiął się na jedne z najwyższych gór świata, takie jak Kilimandżaro, Aconcagua czy Mt. Blanc.

Innym przykładem nietuzinkowej wyprawy z udziałem Marcina było przejechanie Ładą Nivą z Polski do Mongolii i wspinaczka na najwyższy szczyt tego kraju - Tavan Bogd. Marcin ma duże doświadczenie w występach i realizacji pokazów slajdów na festiwalach podróżniczych. Był zapraszany jako prelegent na wszystkie największe festiwale podróżnicze w Polsce. Wyprodukował nawet film o jednej ze swoich eksploracyjnych wypraw, zatytułowany Explore Apolobamba 2011. Marcin jest pasjonatem eksploracji, a wyprawa do Gujany będzie dla niego kolejną niesamowitą okazją do odkrywania nieznanego.

Tomasz Mucha

Tomasz Mucha, urodzony w 1982 roku w Rzeszowie, pochodzi z malowniczej miejscowości Tyczyn, leżącej pod Rzeszowem. Jest mężem oraz ojcem dwójki dzieci. Ukończył Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, co zaowocowało jego wszechstronnym zrozumieniem dziedziny informatyki. Zawodowo zajmuje się implementacją systemów rozproszonych, szczególnie w sektorze bankowym, gdzie zdobył szeroką wiedzę i doświadczenie. Jednak Tomasz to nie tylko pracowity profesjonalista - to także człowiek o wielu pasjach i zainteresowaniach. Jest aktywny fizycznie, uwielbia wspinaczkę sportową i wysokogórską, a także nurkowanie, które ukończył kurs Padi AOWD. Muzyka również ma w jego życiu ważne miejsce - gra na gitarze i fortepianie (ukończył Szkołę Muzyczną I stopnia w Rzeszowie). Obecnie Tomasz głównie poświęca się aktywnościom ogólnorozwojowym, szczególnie CrossFitowi i Kalistenice. Jest również pasjonatem biegania po górach, co stanowi dla niego sposób na relaks i kontakt z naturą. Jego życiowym sukcesem było uczestnictwo w ekspedycji Apolobamba 2011, podczas której zdobył 3 dziewicze szczyty i nadano jednemu z nich nazwę - Akuku. Ponadto, Tomasz był multiinstrumentalistą w zespołach rockowych NoBoCo ?! i Tekno, co pokazuje jego wszechstronność i talent muzyczny. W wolnych chwilach niezmiennie czerpie radość z czytania dobrej książki, co pozwala mu rozwinąć swoje zainteresowania i poszerzyć horyzonty.

Prof Wojciech Chaładaj

Rocznik 1981, łodzianin, absolwent Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych na Uniwersytecie Warszawskim oraz studiów doktoranckich w Instytucie Chemii Organicznej PAN w Warszawie, w którym obecnie pracuje. Wspinał się w Tatrach, Alpach i Dolomitach. Kierował wyprawą na Pik Lenina, podczas której wszedł na Pik Razdielnaja (6150 m n.p.m.). Uczestnik wyprawy w Andy Argentyńskie podczas której udało mu się wejść na Cerro Plata (6050 m n.p.m.) oraz Vallecitos (5800 m n.p.m.).

Kierownik wyprawy w Karakorum zakończonej pierwszym polskim wejściem na Ambareen Sar (6175 m n.p.m.). Kierownik wyprawy Explore Karakorum 2007, która dokonała rozpoznania doliny Satmaro w Karakorum Zachodnim. Uczestnik wyprawy Explore Apolobamba 2009, której sukcesem było zdobycie czterech dziewiczych szczytów oraz zdobycie wierzchołka FAE 3, który wcześniej zdobyty był tylko raz - pierwsze polskie wejście. Poza górami pasjonuje się żeglarstwem, aikido i grami planszowymi.

Filip Drożdż

Jest autorem zdjęć do wielokrotnie nagradzanych filmów dokumentalnych i fabularnych. Jest absolwentem Szkoły Filmowej w Łodzi oraz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Jego filmy zostały docenione na najważniejszych festiwalach filmowych na całym świecie, takich jak IDFA (Nagroda Specjalna Jury), Locarno (Semaine de la Critique), Camerimage (nominacja do Złotej Żaby), HumanDoc (Grand Prix), Doc Against Gravity ( Grand Prix). Debiutancki film fabularny, czarna komedia „Noc w przedszkolu”, miał zaś swoją premierę na platformie Netflix w grudniu 2022 roku. Jako operator brał udział w wielu wyprawach (m.in. Long Walk Expedition, Explore Apolobamba) oraz w licznych projektach artystycznych i wideo-artowych, takich jak Mission in Auroville, Ashes And Diamonds in Nollywood. Przyzwyczajony do pracy trudnych warunkach, dobrze odnajduje się w Ameryce Południowej, Afryce i Azji. Jego głównym obszarem zainteresowań jest eksploracja granic między kinem fabularnym i dokumentalnym oraz poszukiwanie nowych form. Aktualnie mieszka w Warszawie. Lubi pracować na całym świecie, ponieważ daje mu to możliwość poznania ludzi i ich różnorodnych kultur. Biegle włada językiem angielskim i polskim, a także komunikatywnie rosyjskim i hiszpańskim.

Dawid Sitnik

Dawid to poszukujący przygód inżynier, urodzony w 1997 roku w Warszawie. Po ukończeniu Politechniki Warszawskiej rozpoczął pracę jako specjalista od uczenia maszynowego w dużej firmie konsultingowej.

Jest także doświadczonym wspinaczem sportowym i boulderowcem. Aby udowodnić swoje doświadczenie we wspinaczce, ukończył kurs wspinaczki górskiej w Tatrach. Zawsze stara się łączyć urlop z eskaladą dlatego w ciągu ostatnich lat zdążył zwiedzić lodowiec w okolicach Mont Blanc oraz zdobył wiele szczytów wspinaczkowych w Polsce, Niemczech i we Włoszech. Wspinaczka to nie jedyny rodzaj przygód, których poszukuje. Podczas studiów spędził rok w Korei Południowej oraz semestr w Hiszpanii. Po ukończeniu szkoły średniej wyruszył w podróż autostopem przez Europę. Zawsze jest chętny na spotkanie ciekawych ludzi i zanurzenie się w nowych kulturach.

Gdy nie wdrapuje się na góry ani nie odkrywa nowych miejsc, Dawid uwielbia trenować sporty siłowe, takie jak kalistenika. Bez względu na to, czy bawi się algorytmami uczenia maszynowego, czy testuje swoje granice na ścianie wspinaczkowej, zawsze dąży do nowych wyzwań!

Michał Marzęcki

Urodzony w 1981 w Żyrardowie, mieście tkaczy i wizjonerów . Ukończył Politechnikę Warszawską na wydziale Matematyki i Nauk Informacyjnych. Przedsiębiorca, założyciel i współzałożyciel firm z obszaru informatyki, gamingu, biotechnologii. Ojciec dwójki dzieci 19 i 9 lat. Kocha życie, jego doświadczanie, wyzwania, tworzenie, podróże, interesuje się psychologią, technologią. Lubi pracować nad własnym umysłem, ciałem, duchem i samoświadomością. Wierzy w lepszy świat i dąży do jego pozytywnej transformacji, poczynając od siebie. Dzieli się i zaraża wiarą w pozytywną zmianę.

Janusz Mostowski

Janusz Mostowski to spełniony przedsiębiorca pochodzący z Łowicza, działający w branży budowlanej. Dzięki swojej bystrości biznesowej i niezachwianemu zaangażowaniu, Janusz wyrobił sobie markę jako wybitna postać w tej dziedzinie. Jednak pod jego osiągnięciami zawodowymi kryje się głęboka pasja do przygód i eksploracji.

Prywatnie Janusz znajduje ukojenie w swojej miłości do podróży i wspinaczki górskiej. Jego pragnienie przygody zabrało go w najdalsze zakątki świata, i pozwoliło zdobyć majestatyczne szczyty w Afryce, Ameryce Północnej i Południowej, Europie i Azji.

Janusz jest nie tylko miłośnikiem gór, ale także zapalonym uczestnikiem ekscytujących wypraw rowerowych. Od przemierzania surowych krajobrazów Kuby po zapuszczanie się w oszałamiające krajobrazy Mongolii, Argentyny i Chile, Janusz celebruje każde naciśnięcie pedału. Jego pasja do jazdy na rowerze ożywia go i rozwija się dzięki emocjom i wyzwaniom, które towarzyszą tym wyprawom.

Miłość Janusza do podróży i przygód wykracza poza fizyczne zajęcia. Jego żywa osobowość i pozytywny duch sprawiają, że jest sercem i duszą każdego zespołu, którego jest częścią. Niezależnie od tego, czy kieruje projektem budowlanym, czy wyrusza na daleką wyprawę, energia i entuzjazm Janusza okazują się nieocenione w łączeniu ludzi i utrzymywaniu harmonijnej atmosfery.

Wojciech Wojciechowicz

Pochodzący z Sochaczewa Wojciech Wojciechowicz jest przedsiębiorczą siłą w branży budownictwa wodnego. Dzięki swojemu niezachwianemu zaangażowaniu z powodzeniem ugruntował swoją pozycję jako zaufana postać w sektorze, prowadząc kilka znaczących projektów w swojej karierze.

Poza pracą zawodową, duch przygody i zamiłowanie do eksploracji zaprowadziły Wojtka w najdalsze zakątki świata. Jako zapalony podróżnik i alpinista zdobywał szczyty w Afryki, Ameryki Północnej i Południowej i Europy, pozostawiając swój ślad na majestatycznych szczytach. Jego pasja do tego sportu doprowadziła go do kilku przepełnionych przygodami wypraw, obejmujących Kenię, Tanzanię, Mongolię, Kubę, Argentynę, Chile i wiele innych urzekających miejsc.

W poszukiwaniu nowych wyzwań Wojtek odkrył również ekscytujący świat wędkarstwa. Jako zapalony wędkarz znalazł ukojenie na zachodnich rubieżach Norwegii, nieustannie realizując nieuchwytne marzenie o złowieniu wielkiej ryby.

To, co naprawdę wyróżnia Wojtka, to jego niezachwiane zaangażowanie wobec kolegów z drużyny. Zawsze stara się być niezawodną i godną zaufania osobą, zapewniając dobre samopoczucie i sukces otaczających go osób, co czyni go nieocenionym członkiem każdego zespołu.

Michał Klażyński

Urodzony w 1969 roku w Łowiczu. Szkołę średnią przeszedł gładko, studiował z rozmachem (medycyna, chemia, psychotronika [parapsychologia]), ale bez większych sukcesów. Wykonywał szereg prac w trudnych latach 90-tych. Aż w 2001 roku przejął schronisko Łupków jako gospodarz i tak rozpoczął się jego pakt z Bieszczadami. Od 2004 roku prowadzi schronisko Mała Rawka Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, w 2006 roku został jego gospodarzem. Należy także do Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Od kilku lat wraz z chate.pl współorganizuje wyprawy w góry Azji, Afryki i Ameryki Południowej.

Ski touring is my favourite way through the mountains. All journeys seem more exciting if they lead across the mountains. Always hoping to seize the moment when I’m in the right place – local cuisine facilitates it occasionally, but the travel schedule may be an obstacle :).

Christian Schäfer

Urodzony w małym miasteczku we wschodniej części Niemiec, Christian jest w pełnym miłości związku ze swoją urodzoną i wychowaną w Polsce małżonką Aleksandrą. Ich córka jest zadziorną 5-letnią odkrywczynią. Obecnie pracuje w Amazon Web Services na styku inżynierii i biznesu, wcześniej zajmował się doradztwem w zakresie uczenia maszynowego i danych. Christian jest weteranem wywiadu wojskowego z 14-letnim stażem w rozpoznaniu; uwzględniająć liczne wyprawy bojowe do regionów objętych konfliktem. Wcześniejsze przygody w krajach nordyckich, Afryce i Ameryce Północnej łączą w sobie wędrówki i wspinaczkę, co uzupełnia jego osobisty dziennik eksploracji i podkreśla jego pasję do natury i żywiołów. Jego doświadczenie obejmuje zaawansowane metody przetrwania w walce, pomoc medyczną i planowanie misji. W jego dziennikach podróży brakuje Ameryki Południowej, a ekscytacja odkrywaniem i pracą zespołową podsycają jego pasję do wspierania tego przedsięwzięcia.

Dr Michał J. Dąbrowski

BUrodzony w 1981 roku w Warszawie, gdzie mieszka z uroczą żoną, trójką wspaniałych dzieci i dwoma przyjacielskimi psami. Obecnie pracuje na stanowisku kierownika Zakładu Biologii Obliczeniowej w Instytucie Informatyki PAN. Prowadzi także szeroką współpracę z podmiotami prywatnymi, realizując projekty związane z modelowaniem wartości przyrody w kontekście certyfikacji BiodiverCity, BioBlitz, BREEAM oraz analiz zdrowia publicznego ze szczególnym uwzględnieniem wczesnej diagnostyki chorób rzadkich.

Studiując biologię brał udział w wielu projektach dotyczących rodzimych gatunków raków, nietoperzy i herpetofauny (płazów i gadów). Był inicjatorem akcji edukacyjnych dla dzieci na temat aktywnej ochrony płazów. Przez kilka lat w ramach pracy magisterskiej prowadził badania terenowe płazów na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego. Jego rozprawa doktorska dotyczyła badań terenowych małych ssaków w Puszczy Białowieskiej oraz analiz molekularnych w laboratorium genetycznym Muzeum i Instytutu Zoologii PAN. W 2012 roku Michał kontynuował rozwój naukowy w zakresie genomiki człowieka i epigenetyki w zakresie analiz bioinformatycznych na Uniwersytecie w Uppsali. Jest autorem ponad 20 publikacji naukowych, kilkudziesięciu inwentarzy zwierząt, raportów i ocen środowiskowych, był kierownikiem kilku grantów naukowych, a obecnie koncentruje się na epigenetycznych mechanizmach regulacji ekspresji genów.

Jedną z pierwszych pasji Michała były wędrówki po górach, zwłaszcza Bieszczadach i Beskidzie. Jest fanem wycieczek rowerowych, biwakowania w lesie i spania w hamaku. Michał jest także żeglarzem i przez wiele lat aktywnie działał w Klubie Żeglarskim Santa-Maria, remontując łodzie, prowadząc obozy żeglarskie i będąc członkiem zarządu Klubu. Jest instruktorem żeglarstwa Polskiego Związku Żeglarskiego. Brał udział i organizował wiele rejsów morskich, m.in. jego największą wyprawą życiową był rejs morski wokół Spitsbergenu przez Cieśninę Hinlopen na jachcie Solaris. Brał także udział w licznych regatach morskich, m.in. w prestiżowych Gotland Runt.

Przemysław Szymroszczyk

Urodzony w 1976 roku na Górnym Śląsku, a konkretnie w Kędzierzynie-Koźlu, ojciec dwójki dzieci. Od dzieciństwa pasjonował się przyrodą. Konsekwentnie realizuje swoją pasję – od uczęszczania do Liceum Ekologicznego, poprzez Wydział Matematyczno-Przyrodniczy KUL i pracę w tamtejszej Katedrze Ekologii i Zoologii, aż po Muzeum i Instytut Zoologii PAN Nauk, gdzie obecnie jest zatrudniony jako jeden z opiekunów największej w kraju kolekcji zoologicznej. Jego miłość do Afryki Południowej przerodziła się w projekt badający bioróżnorodność regionu Kalahari, obejmujący liczne wyjazdy w te rejony i stworzenie regionalnej kolekcji znalezionych tam owadów. Spełnienie znajduje w fotografii przyrodniczej. Pełny relaks i odpoczynek odnajduje w odległych miejscach, w dużej mierze nietkniętych ludzką ręką. Ze względu na swoje pochodzenie biegle włada językiem niemieckim.